Albisteak

Jaraunsleak deklaratzea beharrezko legezko prozedura da pertsona bat testamenturik utzi gabe hiltzen denean (testamenturik gabe). Izapide honen helburua hildakoaren ondasunak heredatzeko eskubidea duten pertsonak identifikatu eta ofizialki izendatzea da. Bi eratako jaraunsleak daude: notarioa eta judiziala, hildakoaren familia-egoeraren arabera.

Notario-jaraunsleen aitorpena

Hildakoak testamenturik uzten ez duenean eta ondorengoak (seme-alabak, bilobak), aurrekoak (gurasoak, aitona-amonak) edo ezkontidea dituenean, jaraunsleen deklarazioa notario baten aurrean egiten da. Hona hemen urratsak:

• Dokumentazioa biltzea: Beharrezkoa da heriotza-ziurtagiria, azken borondateen ziurtagiria, familia-liburua eta oinordekoen NANa aurkeztea.
• Notario-eskaera: Jaraunsleetako batek deklarazioa eskatzen dio notarioari.
• Deklarazio Akta: Notarioak jaraunsleen deklarazioaren akta egiten du, non jaraunspen-eskubideak ofizialki aitortzen diren.

Jaraunsle judizialen deklarazioa

Hildakoak ez badu ondorengorik, aurrekorik edo ezkontiderik, prozesua epaitegian gauzatzen da. Kasu honetan:

• Demanda aurkeztea: Edozein interesatuk edo Ministerio Fiskalak has dezake prozesua.
• Ikerketa Judiziala: Epaileak legezko oinordekoak nortzuk diren ikertu eta erabakitzen du.
• Epai judiziala: Epaileak jaraunsleak nortzuk diren adierazten duen epaia ematen du.

Garrantzia

Jaraunsleak deklaratzea funtsezkoa da jarauntsia behar bezala esleitzeko eta banatzeko, eta aukera ematen die jaraunsleei hildakoaren ondasunak eta eskubideak legez xedatzeko. Izapide hori gabe, ondasunak ezin dira legez transferitu edo saldu.